ساخت سازه عفونت زای ویروس ایرانی پیچیدگی برگ چغندرقند

بیماری پیچیدگی برگ چغند رقند توسط چندین جمینی ویروس (geminivirus) متفاوت ایجاد می گردد که یکی از آنها ویروس ایرانی پیچیدگی برگ چغندر قند (beet curly top iran virus, bctiv) است. این ویروس برای اولین بار در سال 1385 از ایران گزارش گردید. تعیین هویت جمینی ویروس ها با اثبات بیماریزا بودن آنها یعنی اجرای اصول کخ انجام می شود. با وجودیکه بسیاری از ویژگی های بیولوژیکی و مولکولی bctiv مورد مطالعه قرار گرفته است، هنوز بیماریزائی آن اثبات نشده است. در تحقیق حاضر، با توجه به اهمیت بیماری پیچیدگی برگ چغندرقند در ایران و به منظور اثبات بیماریزائی ژنوم تک بخشی آن، با استفاده از دو روش مختلف، اقدام به ساخت همسانه عفونت زا (infectious clone) گردید. در روش اول، دو طول کامل ژنوم bctiv بصورت نسخه دوتایی کامل(dimer) داخل ناقل دوگانه pgreen قرار داده شد. این سازه با روش انجماد و ذوب (freeze–thaw) به سلول های آگروباکتریوم نژاد c58 منتقل و سپس به تعدادی گیاه از خانواده های مختلف شامل چغندر قند، شلغم، گوجه فرنگی، اسفناج، کدو ، توتون، داتوره و سلمه تره تزریق گردید. در طی 8-6 هفته عکس العمل گیاهان تلقیح شده توسط سازه عفونت زای bctiv مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد، چغندر قند توسط این سازه آلوده شده و علائم مشخص بیماری پیچیدگی برگ چغندر در آن ایجاد می گردد. باستثنای شلغم، سایر گیاهان تلقیح شده شامل گوجه فرنگی، اسفناج، کدو، توتون، داتوره و سلمه تره نیز توسط سازه عفونت زای bctiv آلوده شدند و علائم مختلفی را نشان دادند. آلودگی یا عدم آلودگی این گیاهان توسط آزمون pcr تائید گردید. در روش دوم، که به موازات روش اول انجام شد ژنوم کامل bctiv به صورت نسخه دوتایی ناقص (partial dimer) داخل ناقل ptz57r همسانه سازی شد. تلاش برای انتقال سازه دوتائی ناقص به ناقل دوگانه bin19 موفقیت آمیز نبود. بر اساس نتایج این تحقیق، ماهیت bctiv به عنوان یک جمینی ویروس متفاوت با ژنوم تک بخشی اثبات گردید. سازه ساخته شده می تواند در آینده برای بسیاری از مطالعات از جمله تعیین وظایف ژنها و شناسائی یا تولید واریته های مقاوم مورد استفاده قرار گیرد